Yeni dünyaya gelen bir bebek bütün organ gelişimlerini fiziksel olarak tamamlamış ve yaşam mücadelesine hazır görünümdedir.Ancak nasıl bir bebek zaman içerisinde fiziksel yapısı güçlenerek organlarını kullnma becerisini arttırıyorsa ve kendi başına beslenmeyi yürümeyi konuşmayı öğreniyorsa organlarımızda çeşitli zaman süreçleri içerisinde bir büyüme, gelişme dönemi geçirirler, becerilerini ve fonksiyonlarını arttırırlar.

Bu günkü yazımızın konusu olan “Çocukların gece işemeleri-Enürezis noktürna” de Beyin-Sinir sistemi ile idrar torbası arasındaki iletişim, yani beynin idrar torbasına kumanda etme yeteneği ile ilgilidir. Bir çocuğun idrarını idrar torbasında tutabilmesi için gerekli şartları hatırlarsak;

 - Doğuştan normal yapıda bir idrar torbasının olması
- Normal çalışan Beyin-Sinir sistemi olması
- İdrar torbamızı, beyin-sinir sistemimizin çalışmasını düzenleyen, hormon üreten bezlerimizinde normal yapı ve fonksiyonda olması gerekmektedir.

Yapısal bozukluğu olmayan bir çocuk yaklaşık 2-3 yaş arası ailesinin yardımıyla ya da yardımsız çiş yapmayı öğrenirler.Bu normal olarak gündüz ve gece içinde geçerlidir.”çiş yapma” becerisi kazanmış bir çocukta sinir ve hormon sistemi “idrar torban doldu ,çiş yapman gerek” uyarısını vermesi ve idrar torbası ağzını kapatan kaslara gevşeme emri vermesi sonucunda olur. Gündüz bu kontrolü sağlayan bazı çocuklar geceleri bu sistemi tam olarak çalıştıramazlar. Ülkelere göre değişebilen ve erkek çocuklarda daha sık görülen bu oranlar % 10 (açık ifade edilen) ama %30 lara (gizli olarak) vardığı iddia edilen ciddi bir sağlık sorunudur.

Aile fertlerinde daha önce benzer durumlar,idrar torbası gelişim bozuklukları ve istemsiz kasılmaları,uykunun derin olması gibi nedenler öncelikle sıralanabilir. Bu alışkanlıktan yaşı kaç olursa olsun cezalandırarak veya korkutarak vazgeçirmek mümkün değildir. Sadece psikolojik sebeblere bağlı olduğunu düşünmek de yanlıştır. (Kıskançlık,yeni bir kardeşin dünyaya gelmesi ve aile içi sorunlar gibi) Aileler sorunu çocukta aramak yerine kendilerini de sorgulamaları çözümde ve tedavide önmeli bir basamaktır. Çünkü anne ve babadan birisinde altını ıslatma öyküsü varsa çocukta %45 ikisinde birden varsa %77 oranında altını ıslatma sorunu kesinlikle yaşanmaktadır.

Son yıllarda halk arasında “geniz eti” olarak bilinen Adenoid Vegetasyonun olduğu çocuklarda gece yeterli oksijenizasyonun sağlanamaması nedeniyle uyku derinliğinin arrtığı ,operasyon sonrasında bunların düzeldiğine yönelik bazı istatistiki bilgiler gelmektedir. Nedenlerini böylece özetledikten sonra kısaca neler yapılabir sorusunu cevaplarsak;

Gece işeme sorunu olan bir çocuğun “tedavi” edilmesi 4-5 yaşlarından önce düşünülmemelidir ve kesinlikle bir uzman hekim eşliğinde çözüm aranmalıdır.

- Çocuğun ve ailenin tedaviye hazırlanması
- Alışkanlıkların gözden geçirilmesi
- Çiş yapma çizelgesi ve çişini tutmanın ödüllendirilmesi
- İlaç tedavileri gibi bir uzman hekim tarafından değerlendirilecek tedavi ve yöntemler mevcuttur.

Annelerin kolay bir çözüm olarak çocukların altını ısrarla bağlamak alışkanlıklarından vazgeçmeleri ve soruna bir uzman hekim eşliğinde çözüm aramaları, yapılması gereken başlıca davranış şeklidir. Unutulmamalıdır ki “gece işemeleri-enürezis noktürna- insanlık tarihi kadar eski bir sağlık sorunudur ve erişkin yaşta gece işemeleri devam eden insan, yok denecek kadar azdır.

Sağlıklı günler dileğiyle

Dr.Ahmet Akan